Visie op wereldwijde daling beurzen naar aanleiding van Coronavirus

Visie op wereldwijde daling beurzen naar aanleiding van Coronavirus

Het zal u niet ontgaan zijn dat deze week de beurzen zeer fors zijn gedaald. Het Coronavirus staat hierbij centraal. In deze blog willen wij u informeren over wat er gaande is alsmede hoe wij hier als belegger mee omgaan.

Virus duikt op in China

Eind januari verschenen de eerste berichten over het Coronavirus in de media. Tot anderhalve week geleden had het uitbreken van het Coronavirus in China nauwelijks invloed op de beurs. Dit kwam voornamelijk omdat het virus als een lokaal probleem werd gezien. Zelfs binnen China werd er in eerste instantie weinig aandacht aan geschonken, aangezien het virus vooral in één bepaalde regio aanwezig was. Beleggers werden iets nerveuzer toen het Coronavirus zich over een groter gedeelte van China aan het verspreiden was. Veel Chinezen bleven thuis, fabrieken en scholen gingen dicht. Doordat het economische leven voor een groot gedeelte stilviel, viel niet alleen de economische groei in China terug, maar kon China als fabriek van de wereld ook minder spullen produceren voor de rest van de wereld.

Virus verspreid zich over de wereld

Desalniettemin zijn hier de gevolgen van te overzien, aangezien Westerse ondernemingen hun productie steeds meer naar andere Aziatische landen, zoals Vietnam en Thailand, hebben verplaatst. Dit mede naar aanleiding van het handelsconflict tussen de VS en China dat overigens eind vorig jaar deels is opgelost. Deze productie verplaatsing alsmede het feit dat het virus alleen in China voor kwam, waren de belangrijkste redenen dat de gevolgen voor de beurzen zeer beperkt waren.

Deze week sloeg de vlam pas echt in de pan toen het virus ook uitbrak in onder andere Zuid-Korea en Italië. Opeens werd het iedereen duidelijk dat de kans steeds aannemelijker wordt dat het virus zich wereldwijd aan het verplaatsen is. Beleggers zijn hierdoor in paniek geraakt en in de afgelopen 7 handelsdagen daalden de wereldwijde beurzen met gemiddeld 15 %. In punten gemeten, was de daling van de Amerikaanse beurs afgelopen week de grootste daling ooit. Maar ook in Nederland daalde de AEX bijzonder hard. Zo noteerde de AEX op 19 februari nog 630 punten en sloot de AEX deze week af met een notering van 539 punten.

AEX index koers februari 2020

Feiten

Alvorens in te gaan op onze visie en op de aanpassingen in onze modelportefeuilles, is het raadzaam eerst stil te staan bij de feiten. In hoofdlijnen is het Coronavirus vergelijkbaar met een zeer heftige griep. Volgens de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) heeft 80 % van de mensen die besmet is met het Coronavirus hier geen of nauwelijks last van. Hooguit moeten deze mensen enkele dagen uitzieken. Toch zijn veel mensen in paniek over het Coronavirus.

Dit heeft enerzijds te maken met het feit dat het Coronavirus besmettelijker is dan een gewone griep. En hoewel er dagelijks veel meer mensen overlijden aan een gewone griep (circa 200 per dag) is het percentage dat aan het Coronavirus overlijdt helaas wel hoger. Op dit moment zijn er 86.986 besmettingen bekend. Helaas zijn van deze groep er nu 2.979 mensen overleden. Dit komt overeen met een sterftepercentage van 3,4 %, circa het dubbele van een normaal griepvirus. Los van het menselijke leed, is het voor ons als belegger noodzakelijk rationeel te blijven. Van de sterfgevallen is namelijk ook bekend dat de mensen die helaas aan het virus zijn overleden, vaak al ziek waren (hartkwalen; kanker of weinig weerstand in verband met ouderdom).

Herstel in China

Aangezien China tot nu toe het zwaarst is getroffen en daar het virus als eerste uitbrak, is het raadzaam om te beoordelen hoe het virus zich daar ontwikkelt. In China zijn in totaal 78.961 mensen besmet met het Coronavirus. Van de mensen die besmet zijn, zijn er helaas 2.870 mensen overleden. Het goede nieuws is echter dat na anderhalve maand er nu ook 41.625 mensen zijn hersteld van het virus.

De afgelopen dagen komen er per dag ook weer 573 nieuwe besmettingen bij. Gelukkig herstellen in China nu circa 2.623 mensen per dag van het virus. Mocht dit doorzeten dan is eind maart het virus grotendeels uit China verdwenen. Dit is circa 3 maanden nadat de eerste gevallen van het Coronavirus bekend werden.

Coronavirus China overzicht

Paniek

Ondanks dat het aantal mensen met het Coronavirus in China sterk afneemt, waren beleggers deze week in paniek. Een zeer betrouwbare index om de paniek onder beleggers te meten, is de zogenaamde VIX-index. Hoe hoger deze index, hoe slechter het sentiment onder beleggers. In 7 dagen tijd schoot deze index van 15 naar 40 punten. In de meeste gevallen daalt de VIX de weken daarna weer en vindt er ook een herstel op de aandelenbeurzen plaats.

VIX-index paniek onder beleggers

Aangezien het tot voor kort, vooral in de VS, economisch goed ging en zeer weinig beleggers rekening hielden met het uitbreken van een wereldwijd virus, was de paniek deze week zeer hoog. De grote vraag is uiteraard of het virus in nog meer landen opduikt, hoeveel mensen besmet raken en vooral hoe de overheden hier op reageren.

Economische gevolgen

Hoewel wij uiteraard hopen dat het virus zich niet meer verspreid, is dit niet echt waarschijnlijk. Elke dag verschijnen er in de media berichten van mensen die besmet zijn met het virus in steeds meer verschillende landen. Wij gaan er dan ook vanuit dat het virus in nog meer landen opduikt en per land nog meer mensen besmet raken. De grote vraag is uiteraard wat dit betekent voor de economie, de bedrijfswinsten en hiermee de wereldwijde beurzen.

Quarantaine

Om een inschatting te kunnen maken wat het uitbreken van het virus betekent voor een regio, is het van belang te kijken hoe andere landen op het virus hebben gereageerd. Los van het feit dat ieder land besmettingen probeert te voorkomen, is tot nu toe in ieder land één maatregel hetzelfde. Zowel in Japan, China als in Italië worden regio’s waar het virus in groten getale aanwezig is in quarantaine geplaatst. Dit betekent dat mensen vaak hun woning niet meer mogen verlaten om besmettingen te voorkomen. Dit betekent ook dat de productiviteit van deze mensen uiteraard laag is. Hoewel mensen in zakelijke dienstverlening ook vanuit huis kunnen werken, wordt er uiteraard veel minder geproduceerd in de fabrieken en ook aanzienlijk minder geconsumeerd. In deze regio’s krijgt de economische groei hiermee een tik.

Zoals hierboven beschreven, gaan wij ervan uit dat het virus in nog meer landen zal opduiken. Indien ook deze landen regio’s; scholen; fabrieken etc. zullen sluiten om verspreiding van het virus te voorkomen, dan zal de wereldwijde economische groei aanzienlijk omlaag gaan. Aangezien het virus slechts beperkt in de VS aanwezig is, kijken beleggers de komende dagen/weken vooral naar de VS. Neemt het aantal besmettingen daar snel toe en hoe reageert de overheid? Aangezien het aannemelijk is dat ook daar het virus zich snel zal verspreiden en ook daar de verschillende overheden steden; regio’s etc. zullen afsluiten, is het helaas niet uit te sluiten dat ook in de VS de omzet en winst van veel ondernemingen snel en fors omlaag gaat. Dit betekent vervolgens weer een verdere daling van de beurskoersen.

Snel afnemende groei…

Het afsluiten van regio’s zorgt er uiteraard voor dat de economische groei ook snel afneemt. Mensen in die regio’s kunnen weinig bijdragen aan het economisch verkeer (consumeren/produceren) waardoor de winst van ondernemingen onderdruk komt te staan. Dit heeft uiteraard negatieve gevolgen voor de beurs.

…maar ook weer snel herstel

Ondanks dit negatieve beeld, moeten we niet vergeten dat het virus tijdelijk is. Uit de Chinese cijfers blijkt dat na circa 3 maanden het virus voor een groot gedeelte voorbij is. Dit kan uiteraard in andere delen van de wereld iets langer of korter zijn, maar zodra het virus aan het verdwijnen is, komt ook het economisch verkeer weer opgang. Mensen gaan weer aan het werk en gaan ook weer consumeren. Daar komt nog eens bij dat, zeker net na het beteugelen van het virus, een enorme vervangingsvraag zal optreden. Mensen hebben namelijk hun consumptie uitgesteld (of vanwege het feit dat zij in quarantaine zaten of omdat de goederen niet geleverd konden worden) en zullen de goederen die zij wilden aanschaffen, alsnog kopen. Uitstel is in veel gevallen geen afstel. Hierdoor zal de economische groei weer snel herstellen. Wij gaan er dan ook vanuit dat de wereldwijde groei een soort “V” beweging zal laten zien. Een sterke krimp om daarna weer snel te herstellen. Zo gaat zakenbank Goldman Sachs ervan uit dat de groei in de VS in het eerste kwartaal zal dalen naar 1,2 % om in het tweede kwartaal weer aan te trekken naar 2,7 %. Ter vergelijking; in het vierde kwartaal van 2019 kwam de Amerikaanse groei uit op 2,1 %.

Beleggingsbeleid

Zoals hierboven beschreven, gaan wij ervan uit dat de economie een forse tik krijgt, maar dat de groei ook relatief weer snel zal aantrekken. De eerlijkheid gebiedt ons echter te zeggen dat het onmogelijk is om te bepalen, waar wij nu zitten. Dit hangt namelijk voor een groot gedeelte af van de verdere verspreiding van het virus.

Economie forse daling, snel herstel

Indien het virus ook veel mensen in de VS besmet (en die kans is reëel) dan is het ook aannemelijk dat op de hele korte termijn de aandelenbeurs nog verder daalt. Zodra er echter tekenen zijn van een mogelijk medicijn / een afname van het aantal besmettingen / een aantrekkende recovery rate, dan zal de economie weer snel herstellen en zal ook de beurs weer snel omhoog gaan.

Aangezien wij beleggen voor de lange termijn en wij ervan uit gaan dat het Coronavirus de lange termijn winsten van ondernemingen niet onder druk zal zetten, vinden wij het ook niet nodig om volledig uit de markt te stappen. Wel hebben wij de afgelopen dagen aanpassingen in onze modelportefeuilles gedaan om de korte termijn negatieve gevolgen van het Coronavirus te verminderen.

Aanpassingen

Het Coronavirus heeft vooral gevolgen voor de aandelenmarkt en heeft weinig gevolgen voor de obligatiemarkten. Sterker nog, aangezien veel beleggers vluchten naar obligaties zijn veel obligaties in koers gestegen. Uitzondering zijn de zogenaamde high yield obligaties (de risicovolle obligaties) die wel fors gedaald zijn. Wij beleggen niet in deze obligaties.

In reactie op het Coronavirus en de zeer heftige marktreacties hebben wij de volgende aanpassingen binnen de aandelenportefeuilles aangebracht:

  • Zowel bij de tracker portefeuille als de individuele aandelen portefeuille hebben wij stapsgewijs de kaspositie naar circa 10 % verhoogd.
  • In de profielen waar dat mogelijk is, hebben wij winst genomen op de verkochte call opties en hebben wij nieuwe call opties verkocht. Deze opties hebben vanwege alle onrust een hoge koers, waardoor wij extra buffer in de portefeuille hebben gecreëerd.
  • Daarnaast hebben wij voor circa 8 % van de portefeuillewaarde aandelen verkocht en de opbrengst gebruikt om een tracker te kopen die belegt in wereldwijde bedrijfsobligaties. Deze belegging dient enerzijds als buffer, aangezien obligaties in tijden van crisis minder dalen dan aandelen. Deze tracker staat dit jaar nog op een plus van 1,2 %. Daarnaast gaan wij ervan uit dat de wereldwijde Centrale Banken zullen ingrijpen en de rente verder zullen verlagen. Normaliter stijgen hierdoor de koersen van obligaties. De tracker is zeer liquide en hiermee zeer eenvoudig om weer te verkopen.

Hoewel wij begrijpen dat een forse correctie op de beurs pijnlijk kan zijn, hebben wij met bovenstaande het risico van de portefeuille gereduceerd. Uiteraard houden wij de ontwikkelingen nauwkeurig bij of er nog verder ingegrepen moet worden. Daarnaast zorgt de kaspositie alsmede de obligatie tracker die zeer snel om te zetten is naar kasgeld er voor dat wij ook weer snel aandelen kunnen kopen, zodra er tekenen van een marktherstel zijn. Hoewel wij niet kunnen inschatten wanneer dit herstel zal optreden, zijn wij er wel van overtuigd dat dit herstel zal optreden. Immers, het Coronavirus is tijdelijk van aard en tast de lange termijn winstgevendheid van ondernemingen niet aan.

Drs. Richard de Jong RBA is directeur vermogensbeheer bij en mede-eigenaar van Van Lieshout & Partners N.V. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies, of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Wij leggen u graag uit wat in uw situatie, en op basis van uw wensen en uw vermogen, het beste bij u past.